Verhalen van de werkvloer
Mensen die de veranderingen in de Friese zuivelindustrie aan den lijve hebben gevoeld komen aan het woord in het boek Van melkrijder tot fabrieksdirecteur. Het bevat tien interviews en veel foto’s uit de tijd dat de computer nog niet de dienst uitmaakte in de fabrieken.De tien gingen aan het werk in een tijd dat er ruim zeventig fabrieken waren in Friesland, goed voor 5.700 arbeidsplaatsen. Volgens een grafiek in het boek zijn er nu minder dan tien over.
Behalve een directeur en een econoom bij de Friese Zuivelbond hebben de geïnterviewden allemaal op de fabrieksvloer gestaan. Ze waren tussen 1955 en 2000 melkvaarder, kaas- of botermaker, medewerker op de vulafdeling en de expeditie, of in het pakhuis. Ze volgden cursussen en kregen andere functies. Door fusies en sluiting van fabrieken verhuisden ze meerdere keren.
Zes van de tien waren lid van de vakbond en/of de ondernemingsraad. Daardoor waren ze waarschijnlijk meer betrokken bij het bedrijf Dit verklaart wellicht de positieve instelling die uit de interviews naar voren komt. Een andere verklaring is de mogelijkheid van (bij)scholing, waardoor werknemers meer specialistische kennis kregen en interessanter werk.
Met dit boek wordt de geschiedschrijving over de Friese zuivel verrijkt en wordt een blik geworpen op de werkvloer die in de reguliere geschiedschrijving vaak ontbreekt. Een kleine waarschuwing voor niet-Friezen: de citaten van de geïnterviewden zijn in de Friese taal.
Jan Ybema, Klaas Ybema, Roelof Veeningen, Van melkrijder tot fabrieksdirecteur, Persoonlijke verhalen over werken in de Friese zuivel (1955-1980), Leeuwarden, 2018, te koop voor € 22,50 bij uitgeverij Het Nieuwe Kanaal, www.hetnieuwekanaal.nl.
14-12-2018